Ericsson và AWS đang hợp tác để xây dựng mạng di động tự phục hồi bằng AI. Công nghệ này hoạt động ra sao, giải quyết bài toán gì cho các nhà mạng và mang lại lợi ích gì .
Hãy tưởng tượng mình đang ở giữa một sân vận động 50.000 người, trong một trận cầu đỉnh cao. Bạn muốn chia sẻ khoảnh khắc đó lên mạng xã hội, nhưng cột sóng 5G đầy vạch bỗng trở nên vô dụng. Tải một tấm ảnh cũng không xong. Đây là một “nỗi đau” quen thuộc, một minh chứng rằng dù công nghệ mạng có mạnh mẽ đến đâu, sự phức tạp của nó trong những điều kiện khắc nghiệt vẫn là một thách thức khổng lồ.
Đằng sau mỗi cột sóng đó là một hệ thống hạ tầng trị giá hàng tỷ đô la, đòi hỏi sự giám sát và can thiệp liên tục của con người. Nhưng khi sự phức tạp của 5G và sắp tới là 6G đã vượt ngưỡng, việc vận hành thủ công không còn là lựa chọn tối ưu. Nhận thấy điều này, cú bắt tay chiến lược giữa gã khổng lồ viễn thông Ericsson và ông vua điện toán đám mây AWS đang mở ra một lời hứa đầy tham vọng: tạo ra một mạng lưới có khả năng tự nhận thức, tự chẩn đoán và “tự chữa lành” bằng AI.
1. Giải mã “Mạng tự phục hồi” – Không chỉ là “tắt đi bật lại”
Khi Wi-Fi ở nhà có vấn đề, giải pháp đầu tiên của chúng ta là khởi động lại router. Nhưng với một mạng lưới viễn thông quốc gia, vấn đề phức tạp hơn gấp triệu lần. Một lỗi nhỏ có thể ảnh hưởng đến hàng triệu người dùng. Đây là lúc khái niệm “mạng tự phục hồi” (self-healing network) phát huy giá trị.
Thú thật, khi lần đầu nghe về khái niệm này, mình đã nghĩ nó chỉ là một chiêu marketing. Nhưng công nghệ đằng sau nó thực sự là một bước nhảy vọt, dựa trên ba trụ cột chính:
- Mạng nhận thức (Cognitive Network): Hãy hình dung mạng lưới có một “hệ thần kinh” riêng, cho phép nó liên tục cảm nhận và nhận thức được trạng thái “sức khỏe” của chính mình – từ lưu lượng truy cập, độ trễ, đến các dấu hiệu bất thường nhỏ nhất.
- Ứng dụng tự động hóa RAN (Rapps): Đây là những công cụ chuyên biệt, giống như các “bác sĩ chuyên khoa” chịu trách nhiệm về từng phần của mạng truy cập vô tuyến (RAN).
- AI tạo sinh (Agentic AI): Đây chính là bộ não, là “nhạc trưởng” của dàn nhạc. Thay vì các thuật toán chỉ biết tuân lệnh cứng nhắc, Agentic AI là những “tác nhân AI” thông minh. Chúng có khả năng tự chủ phân tích tình hình, đưa ra giả thuyết (“Có phải trạm phát sóng khu vực X đang quá tải?”), kiểm tra giải pháp (“Hãy thử điều phối 20% lưu lượng sang trạm Y”), và phối hợp với nhau như một đội ngũ kỹ sư số để giải quyết vấn đề trước cả khi người dùng nhận ra.
Nói đơn giản, thay vì con người phải xem xét hàng ngàn thông số để tìm lỗi, đội quân AI này sẽ tự động làm việc 24/7.
2. Tại sao phải là bây giờ? Áp lực vô hình đằng sau cột sóng
Sự hợp tác này không phải là một ý tưởng ngẫu nhiên. Nó đến từ áp lực cực lớn mà các nhà khai thác di động (telcos) đang đối mặt. Họ đang đứng giữa ngã ba đường: một bên là yêu cầu cải thiện chất lượng dịch vụ không ngừng, một bên là áp lực cắt giảm chi phí vận hành.
- Bài toán chi phí: Chi phí để duy trì, bảo dưỡng và sửa lỗi cho các mạng lưới phức tạp đang phình to, bào mòn lợi nhuận của các nhà mạng. Tự động hóa chính là chìa khóa để tối ưu hóa khoản chi khổng lồ này.
- Bài toán hiệu suất: Người dùng ngày nay không chỉ cần “có sóng”. Họ cần kết nối ổn định cho video 4K, game online, làm việc từ xa. Các doanh nghiệp cần hạ tầng đủ tin cậy cho nhà máy thông minh, xe tự lái, y tế từ xa. Những yêu cầu này tạo ra một độ phức tạp mà hệ thống quản lý truyền thống không thể đáp ứng nổi.
- Bài toán tương lai: Với 5G đang mở rộng và 6G đã thấp thoáng ở chân trời, khối lượng dữ liệu và số lượng thiết bị kết nối sẽ tăng theo cấp số nhân. Jean-Christophe Laneri, một lãnh đạo của Ericsson, nhấn mạnh rằng sự hợp tác này là “cột mốc quan trọng”, kết hợp sức mạnh hạ tầng của AWS với kinh nghiệm viễn thông của Ericsson để giúp các nhà mạng thích ứng.
3. Tác động thực tế: Từ sân vận động đến chiếc xe tự lái
Công nghệ này nghe có vẻ cao siêu, nhưng lợi ích của nó lại rất gần gũi.
- Với người dùng cuối:
- Ít cuộc gọi bị rớt hơn.
- Tốc độ data ổn định hơn, ngay cả ở nơi đông người.
- Vùng phủ sóng được cải thiện ở những khu vực “lõm sóng”.
- Trải nghiệm streaming, video call mượt mà hơn.
- Với doanh nghiệp và các ngành công nghiệp:
- Đây là mảnh ghép còn thiếu để các công nghệ tương lai trở thành hiện thực. Một chiếc xe tự lái hay một ca phẫu thuật từ xa không thể chấp nhận rủi ro mất kết nối dù chỉ một giây. Mạng tự phục hồi chính là nền tảng cho sự tin cậy tuyệt đối đó.
Fabio Cerone, Tổng Giám đốc tại AWS, khẳng định mục tiêu là giúp các nhà cung cấp viễn thông “tự động hóa các hoạt động phức tạp, giảm chi phí và cung cấp trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng”.
Những “vết xước” trên bức tranh màu hồng
Tuy nhiên, bức tranh không hoàn toàn chỉ có màu hồng. Việc trao quyền tự chủ lớn như vậy cho AI cũng đi kèm những rủi ro cần được quản lý chặt chẽ. Điều gì sẽ xảy ra nếu một “tác nhân AI” chẩn đoán sai và đưa ra một quyết định gây sập mạng trên diện rộng? Hệ thống này có thể trở thành một mục tiêu hấp dẫn cho các cuộc tấn công mạng tinh vi. Và vai trò của các kỹ sư mạng lưới con người sẽ phải thay đổi sâu sắc, chuyển từ “người sửa lỗi” sang “người giám sát và huấn luyện AI”.
Sự kết hợp giữa Ericsson và AWS không đơn thuần là một tin tức công nghệ. Nó đại diện cho một sự thay đổi cơ bản trong triết lý xây dựng và vận hành hạ tầng số – từ bị động sửa lỗi sang chủ động phòng ngừa. Nó vượt qua những “buzzword” về AI để mang đến một giải pháp thực tế cho một vấn đề ngày càng nhức nhối.
Khi mạng lưới dần có khả năng tự chăm sóc chính nó, câu hỏi lớn hơn được đặt ra cho chúng ta là: vai trò của trí tuệ con người sẽ được
