Tiến sĩ Nguyên chia sẻ với báo giới rằng kể từ năm 2017, Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng trong việc ứng dụng robot, nhờ lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do, dòng vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh và vai trò ngày càng mở rộng của quốc gia trong chuỗi sản xuất toàn cầu.
Việt Nam hiện đã bắt kịp các nước láng giềng trong khu vực như Malaysia và Thái Lan về mật độ robot và từng được xếp hạng là thị trường robot công nghiệp lớn thứ 7 thế giới.
“Việc ứng dụng robot hiện còn tập trung ở các nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) cùng nhiều lĩnh vực khác đang bị bỏ lại phía sau, phần lớn là do chi phí cao và tính phức tạp của công nghệ robot”, ông Nguyên nhận định.
Theo ông, dù một số doanh nghiệp như VinFast và Vinamilk đã bắt đầu khám phá công nghệ robot, phần lớn doanh nghiệp trong nước vẫn chưa tiếp cận được nguồn vốn, nhân lực chuyên môn hay công nghệ sẵn có để bắt kịp xu hướng này. Các nước dẫn đầu về công nghệ robot trên thế giới, từ Hoa Kỳ đến Trung Quốc hay Vương quốc Anh, đang hoặc là theo đuổi hướng nghiên cứu chuyên sâu và phát triển, hoặc ứng dụng theo từng lĩnh vực cụ thể. Với Việt Nam, chiến lược kết hợp dường như là lựa chọn khả thi hơn.
“Chúng ta cần đưa vào ứng dụng những công nghệ đã được kiểm chứng, trong khi dần xây dựng năng lực nội tại. Chiến lược song song này sẽ giúp chúng ta có được bước tiến nhảy vọt”, TS Nguyên nhận định.
Theo vị giảng viên, dù còn nhiều rào cản, tốc độ phát triển đang ngày càng tăng tốc. Robot hiện nay đã bứt phá khỏi các tác vụ đơn giản như gắp-đặt trên các dây chuyền sản xuất. Những robot hình người hiện đã có thể tự đi trên những con phố đông đúc, chuẩn bị các món ăn đơn giản, thậm chí còn thực hiện các động tác phức tạp như nhảy parkour, hay học kỹ năng mới bằng cách xem YouTube.
“Đây không còn là khoa học viễn tưởng nữa. Đã có những dấu hiện đầu tiên cho thấy robot đang dần bước vào thế giới của con người – và có vẻ sẽ ở lại lâu dài”, TS Nguyên nói thêm.
Ông còn chỉ ra quan điểm sai lầm phổ biến xem robot chỉ là những cỗ máy cứng nhắc. Thực tế, đó là một hệ thống kỹ thuật toàn diện – từ hệ thống nhúng đến trí tuệ nhân tạo. Hệ sinh thái giáo dục và chính sách của chúng ta hiện mới chỉ bắt đầu đuổi theo tốc độ phát triển này.
Theo ông, tác động của AI trong hình thể thực tới lực lượng lao động sẽ rất phức tạp. Tại Việt Nam, tự động hóa đã thay thế khoảng 66.800 lao động phổ thông trong khoảng từ năm 2018 đến 2022, song đồng thời cũng tạo ra hơn 154.000 công việc đòi hỏi kỹ năng cao hơn. Nếu chúng ta đầu tư đúng hướng, robot không lấy đi công việc của chúng ta, chúng sẽ tạo ra những công việc tốt hơn.
Việt Nam cần vạch ra một lộ trình chiến lược và toàn diện
Để chuẩn bị cho một tương lai song hành cùng robot, theo TS Nguyên, Việt Nam cần vạch ra một lộ trình chiến lược và toàn diện. Trong khi các cường quốc trên thế giới đang đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển chuyên sâu hay đổi mới sáng tạo theo từng lĩnh vực, thế mạnh của Việt Nam có thể nằm ở hướng tiếp cận kết hợp – vừa ứng dụng các công nghệ đã được kiểm chứng, vừa nuôi dưỡng năng lực nội tại. Đây không phải là chuyện bắt kịp tốc độ phát triển, mà là lựa chọn phù hợp với thế mạnh cũng như mục tiêu phát triển công nghiệp của Việt Nam.
Chính phủ Việt Nam đã xác định robot là ưu tiên chiến lược, thể hiện trong Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của quốc gia. Tuy nhiên, việc vượt qua “thung lũng tử thần” – giai đoạn mà các start-up phần cứng với những ý tưởng đầy hứa hẹn dễ rơi vào bế tắc do thiếu vốn đầu tư, vẫn là một thách thức sống còn. Để duy trì đà phát triển, cần có những chính sách hỗ trợ đúng trọng tâm, bao gồm các ưu đãi và đầu tư vào hạ tầng.
Khu vực tư nhân cũng cần thể hiện vai trò tiên phong trong đổi mới sáng tạo. Mô hình robot dưới dạng dịch vụ (RaaS) có thể giúp doanh nghiệp Việt Nam vượt qua rào cản chi phí đầu tư ban đầu, trong khi đó việc hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu có thể đẩy nhanh quá trình phát triển các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế địa phương.
Cải cách giáo dục cũng là một nhiệm vụ cấp thiết. Việt Nam cần những kỹ sư có khả năng thiết kế, lập trình và đưa robot vào vận hành – những chuyên gia robot toàn diện thực thụ.
Nguồn : https://nhadautu.vn/
